Tekstanalyse met tabelfunctie in tekstverwerkers of spreadsheets [PGO]
Open vragen en interviews leveren teksten op of tekstfragmenten. Hoe kan je daar structuur in aanbrengen? Dat kan met deductief coderen (met vooraf bepaalde trefwoorden in een codeboom) of achteraf, door inductief vanuit de teksten te kijken wat verbindende thema’s zijn en wat een respondent of een aantal respondenten daarover schrijven.
Deze manier van tekstanalyse kan prima met de tabelfunctie in tekstverwerkingsprogramma’s. Dat betekent dat je eerst de tekst zo afpelt dat tekstfragmenten bij voorkeur nog maar over één thema gaan. Zorg ervoor dat je bij de analyse wel kunt achterhalen wat de bron was en binnen welke context de opmerking gezien moet worden (dat kan een wat ruimer tekstfragment zijn.
Als je een tabel hebt kan je de kolommen met coderingen gebruiken om fragmenten over gelijke onderwerpen, of met gelijke opvattingen bij elkaar te brengen. OP basis daarvan krijg je overzicht over opvattingen en variaties in opvattingen over de voor je onderzoek relevante onderwerpen. Met interviews kun je zo hele teksten analyseren en met elkaar vergelijken. Met open vragen kan je de antwoorden per vraag zo onder elkaar zetten en op gestructureerde wijze analyseren.
Coderen
Eerst even iets over coderen. Na het verzamelen van gegevens volgt de uitdaging om die gegevens om te vormen tot bruikbare en hanteerbare informatie. Informatie die (samen met betrokkenen) geanalyseerd, bediscussieerd en geïnterpreteerd kan worden: een grote stapel met ingevulde vragenlijsten midden op tafel is daarvoor niet geschikt. Coderen van ruwe data helpt bij het systematisch ontsluiten en ordenen van in het materiaal aanwezige gegevens, en er zijn een aantal gebruikelijke manieren waarop ruwe gegevens gecodeerd kunnen worden. (N.B.: Er zijn veel zaken die zich lenen voor coderen, niet alleen teksten, maar ook beeldmateriaal, gedrag, de fysieke omgeving et cetera.)
Verschillende vormen van coderen |
|
Let op! De wijze van vastleggen van gegevens moet overeenstemmen met het doel waarvoor ze verzameld zijn. Als het in de latere analyse om details en nuances gaat in wat precies gezegd is en hoe dat gezegd is; dan vraagt dat een gedetailleerde uitwerking van het gesprek, observatie of beeldmateriaal. Als slechts specifieke hoofdpunten van belang zijn, kan vaak volstaan worden met het (samen met de geïnterviewde) vaststellen en vastleggen van die punten, eventueel aangevuld met enkele illustratieve uitspraken.
Beide werkwijzen zijn toegestaan, maar de keuze van een werkwijze heeft consequenties voor wat later met die gegevens gedaan kan en mag worden.
Dataanalyse
(Met tabelfunctie in tekstverwerkingsprogramma’s - of rekenbladen)
Je kan in de vorm wat variëren, maar onderstaand voorbeeld geeft een indruk hoe je kunt beginnen met oefenen, hiervoor moet je wel even leren hoe je tabellen kunt sorteren in jouw tekstverwerkingsprogramma, maar dan is dit een eenvoudige en handige manier voor het analyseren van teksten en open antwoorden op vragen. Zoek op internet naar “tabel maken met …” en “tabellen sorteren met … “
Zie voor WORD bijvoorbeeld: https://support.office.com/nl-nl/article/De-inhoud-van-een-tabel-sorteren-f8392477-4613-49cd-aba6-7c2e48f1d91f
https://www.youtube.com/watch?v=xKPnzkXNvnY
of voor Google docs
http://www.controlaltachieve.com/2016/04/sorting-text-tables-google-docs.html
https://www.youtube.com/watch?v=fHvEA2tczi4
Dit betekent het ontleden van teksten in fragmenten die zich laten ‘labelen’ met één label. Daarbij kan het wel zinvol zijn om in de tabel ook over dat fragment in de context te beschikken. Om de betekenis van het fragment later in de context te kunnen duiden. Ook zul je moeten weten wat de bron is (bijvoorbeeld de basistekst of de persoon.
Bij het maken van codes kan het handig zijn om niet alleen woorden te gebruiken maar om deze codes ook vooraf te laten gaan door nummers. Met codering op nummer sis het makkelijker om later de fragmenten met een vooropgezette structuur te sorteren. Als het goed is zit er in je codelijst ook al structuur met hoofd en subindelingen.
Het kan verder handig zijn om verschillende type coderingen te gebruiken. Bijvoorbeeld op het 1e niveau op inhoudelijke thema’s, op het tweede niveau op organisatieniveau, op het derde niveau of het tips of tops zijn.
Dat geeft je de mogelijkheid om op diverse manieren je fragmenten te sorteren
Bijvoorbeeld
INHOUD — onderverdeeld naar tips en tops —onderverdeeld naar organisatieniveau
INHOUD — onderverdeeld naar organisatieniveaus,— onderverdeeld naar tips en tops
ORGANISATIENIVEAUS — onderverdeeld naar inhoud —onderverdeeld naar tips en tops
ORGANISATIENIVEAUS — onderverdeeld naar tips en tops —onderverdeeld naar inhoud
TIPS en TOPS — onderverdeeld naar inhoud —onderverdeeld naar organisatieniveaus
TIPS en TOPS — onderverdeeld naar organisatieniveaus—onderverdeeld naar inhoud
Als je je data op zo’n manier organiseert kun je (met een tabelfunctie in word / google docs) je data sorteren
Bijvoorbeeld met code 2 als eerste filter, code 1 als tweede filter en code 3 als derde filter
Wat je dan krijgt zijn de inhoudelijke punten (code 1), gesorteerd op organisatieniveau, en dat weer onderverdeeld naar tops en tips.
En je kan ook nog zien hoeveel collega’s dan iets genoemd hebben (wie).
Door op zo’n manier te spelen met verschillende sorteer opties kan je zicht krijgen op patronen in de data. En die patronen kunne ninteressant en relevant zijn voor verdiepende analyse van het vraagstuk, en voor het formuleren van conclusies en aanbevelingen.
Tekst fragment |
Tekst in context |
Code niveau 1 |
Code niveau 2 |
Code niveau 3 |
Bron (wie |
... |
|
|
|
|
|
... |
|
|
|
|
|
... |
|
|
|
|
|
Een voorbeeld
(met dank aan een van mijn studenten)
Op basis van enkele antwoorden op een open vraag
Tekst fragment |
Tekst in context |
Code niveau 1 |
Code niveau 2 |
Code niveau 3 |
Vraag nr |
Bron (wie |
Een nieuwe methode. |
Een nieuwe methode. Met elkaar in gesprek over hoe we dit willen vormgeven. Als team mogelijk bijscholing. |
0121 Methode |
0203 School / team / leerkracht |
0302 TIP |
1 |
001 |
Met elkaar in gesprek over hoe we dit willen vormgeven. |
Een nieuwe methode. Met elkaar in gesprek over hoe we dit willen vormgeven. Als team mogelijk bijscholing. |
0123 Communicatie |
0203 School / team / leerkracht |
0302 TIP |
1 |
001 |
Als team mogelijk bijscholing. |
Een nieuwe methode. Met elkaar in gesprek over hoe we dit willen vormgeven. Als team mogelijk bijscholing. |
0199 |
0203 School / team / leerkracht |
0302 TIP |
1 |
001 |
In de school hebben we een vertrouwenspersoon.
|
In de school hebben we een vertrouwenspersoon en we werken met de methode XXX. De methode wordt vooral als losse lessen gegeven. We doen veel activiteiten samen. We werken aan het klassenklimaat (YYY, ZZZ). We doen regelmatig coöperatieve werkvormen.
|
0199 |
0203 School / team / leerkracht |
0301 TOP |
1 |
002 |
en we werken met de methode XXX |
In de school hebben we een vertrouwenspersoon en we werken met de methode XXX. De methode wordt vooral als losse lessen gegeven. We doen veel activiteiten samen. We werken aan het klassenklimaat (YYY, ZZZ). We doen regelmatig coöperatieve werkvormen. |
0121 Methode |
0202 Groep |
0301 TOP |
1 |
002 |
De methode (XXX) wordt vooral als losse lessen gegeven. |
In de school hebben we een vertrouwenspersoon en we werken met de methode XXX. De methode wordt vooral als losse lessen gegeven. We doen veel activiteiten samen. We werken aan het klassenklimaat (YYY, ZZZ). We doen regelmatig coöperatieve werkvormen. |
0121 Methode |
0202 Groep |
0302 TIP |
1 |
002 |
We doen veel activiteiten samen. (in de klas???) |
In de school hebben we een vertrouwenspersoon en we werken met de methode XXX. De methode wordt vooral als losse lessen gegeven. We doen veel activiteiten samen. We werken aan het klassenklimaat (YYY, ZZZ). We doen regelmatig coöperatieve werkvormen. = |
0122 Coöperatief werken |
0202 Groep |
0301 TOP |
1 |
002 |
We werken aan het klassenklimaat (YYY, ZZZ). |
In de school hebben we een vertrouwenspersoon en we werken met de methode XXX. De methode wordt vooral als losse lessen gegeven. We doen veel activiteiten samen. We werken aan het klassenklimaat (YYY, ZZZ). We doen regelmatig coöperatieve werkvormen. |
0121 Methode |
0202 Groep |
0302 TIP |
1 |
002 |
We doen regelmatig coöperatieve werkvormen |
In de school hebben we een vertrouwenspersoon en we werken met de methode XXX. De methode wordt vooral als losse lessen gegeven. We doen veel activiteiten samen. We werken aan het klassenklimaat (YYY, ZZZ). We doen regelmatig coöperatieve werkvormen. |
0122 Coöperatief werken |
0202 Groep |
0301 TOP |
1 |
002 |
Vertrouwen en respect bespreekbaar houden.
|
Vertrouwen en respect bespreekbaar houden. We hebben een methode, maar die kan wat mij betreft weg.. Ik hecht meer waarde aan de gesprekken die op een moment nodig zijn
|
0103 Respect |
0202 Groep |
0301 TOP |
1 |
003 |
We hebben een methode, maar die kan wat mij betreft weg. |
Vertrouwen en respect bespreekbaar houden. We hebben een methode, maar die kan wat mij betreft weg.. Ik hecht meer waarde aan de gesprekken die op een moment nodig zijn |
0121 Methode |
0203 School / team / leerkracht |
0302 TIP |
1 |
003 |
Ik hecht meer waarde aan de gesprekken die op een moment nodig zijn |
Vertrouwen en respect bespreekbaar houden. We hebben een methode, maar die kan wat mij betreft weg.. Ik hecht meer waarde aan de gesprekken die op een moment nodig zijn |
0123 Communicatie |
0201 Individueel |
0302 TIP |
1 |
003 |
Zie voor meer informatie over praktijkgericht onderzoek ook: Zeven keer hulp bij praktijkgericht onderzoek: LINK